สายเนื้อ ไม่กินผัก ระวัง! “มะเร็งลำไส้ใหญ่” ป้องกันได้แค่ “ตรวจคัดกรอง”

จากการสํารวจในประชากรโลก และในประเทศไทยเอง โดยพบผู้ป่วยมะเร็งลําไส้ใหญ่ ทั้งชายและหญิงในสัดส่วนที่ใกล้เคียงกัน และยังพบผู้ป่วยในอัตราที่เพิ่มขึ้นในทุกๆ ปี เป็นมะเร็งที่นำไปสู่การเสียชีวิตอันดับสองของโรคมะเร็งทั้งหมด

สาเหตุของโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่

นพ.ธรณัส กระต่ายทอง แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านอายุรศาสตร์โรคระบบทางเดินอาหาร โรคตับ และแพทย์ผู้ชํานาญการด้านเวชศาสตร์ชะลอวัย ระบุว่า ปัจจุบันเรายังไม่ทราบถึงสาเหตุที่แน่ชัดของการเกิดมะเร็งลําไส้ใหญ่ ซึ่งอาจเกิดได้จากปัจจัยเสี่ยงที่เกิดขึ้นร่วมกันมากกว่าหนึ่งปัจจัย ได้แก่

ปัจจัยจากพันธุกรรม (genetic) ผู้ที่มีประวัติคนในครอบครัวเป็นมะเร็งลําไส้ใหญ่ ติ่งเนื้อ ลําไส้ใหญ่บางชนิด จะยิ่งเพิ่มความเสี่ยงในการเป็นโรคนี้

ส่วนปัจจัยแวดล้อมภายนอก (epigenetic) ได้แก่

• รับประทานเนื้อสัตว์มากเกินไป เช่น เนื้อแดง เนื้อสัตว์ติดมัน รวมถึงเนื้อสัตว์แปรรูป เช่น ไส้กรอก เบคอน แฮม เป็นต้น
  
  
• รับประทานอาหารที่มีไขมันสูง
  
  
• ไม่รับประทานหรือทานผักผลไม้ที่มีกากใยน้อย
  
  
• มีอาการท้องผูกบ่อยๆ
  
  
• เป็นโรคอ้วน ไม่ออกกำลังกาย
  
  
• สูบบุหรี่จัด
  
  
• ดื่มแอลกอฮอล์
  
  

อาการของโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่

• ขับถ่ายผิดปกติท้องผูกสลับท้องเสีย
  
  
• มีเลือดออกทางทวาร
  
  
• อุจจาระปนเลือด หรือมีสีคลํ้า
  
  
• อุจจาระมีลักษณะเป็นเส้นเล็กลง
  
  
• อาจมีอาการปวดท้อง เช่น ถ้าพบก้อนเนื้อโตด้านซ้ายของลําไส้ใหญ่ จะมีอาการลําไส้อุดตันมีอาการปวดเหมือนลําไส้ถูกบิด ถ้าพบก้อนเนื้อโตด้านหน้า จะปวดท้องคล้ายคนเป็นไส้ติ่ง

ทำไมเราต้องตรวจคัดกรองโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่?

วิธีการตรวจคัดกรองโรค (Screening Colorectal Cancer) จะทำการตรวจยีน และส่องกล้องทั้งเพศชายและเพศหญิง หากละเลยจะทําให้ตรวจพบในระยะท้ายๆ ที่มีการแสดงอาการของโรคแล้ว ดังนั้นหากเราหันมาสนใจดูแลสุขภาพกันเพิ่มขึ้นโดยปรับเปลี่ยนพฤติกรรม และหมั่นตรวจเช็คสุขภาพแบบตรงจุดเสี่ยงจะช่วยลดโอกาสการเกิดโรค หรือหากเป็นโรค เมื่อได้รับการตรวจพบโรคแต่เนิ่นๆ จะสามารถเพิ่มโอกาสให้รักษาหายได้

นพ.ธรณัส กระต่ายทอง ให้คําแนะนําอีกว่า การตรวจคัดกรองมะเร็งลําไส้ใหญ่ คือ เมื่ออายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไป ควรเข้ารับการตรวจคัดกรองด้วยการส่องกล้องระบบทางเดินอาหารส่วนล่าง (colonoscopy) อย่างน้อยทุกๆ 5-10 ปี ตามคําแนะนําสําหรับคนปกติ แต่ถ้าหากมีประวัติคนในครอบครัวเป็นมะเร็งลําไส้ใหญ่ หรือมะเร็งบางชนิดจําเป็นต้องได้รับการตรวจโดยการส่องกล้องช่วงอายุเร็วกว่าปกติ

ตรวจคัดกรองเพิ่มเติม เพิ่มความละเอียดสำหรับคนที่มีความเสี่ยง

คนที่รู้ตัวว่ามีความเสี่ยง สามารถตรวจคัดกรองเพิ่มเติมเพื่อหาความเสี่ยงมะเร็งทางพันธุกรรมได้จากการตรวจยีนเพียงการเก็บเลือด 6 มิลลิลิตร และส่งห้องปฏิบัติการทางพันธุศาสตร์ โดยใช้เทคโนโลยี “NGS” ที่มีความถูกต้อง แม่นยํา และ ปลอดภัย ได้รับมาตรฐานจากประเทศสหรัฐอเมริกา หากพบการกลายพันธุ์ที่นําไปสู่การเพิ่มความเสี่ยงการเป็นมะเร็งควรปรึกษาแพทย์ เพื่อให้แพทย์แนะนําเรื่องความเหมาะสมของการตรวจคัดกรองอื่นๆ เพิ่มเติม และอาจต้องตรวจด้วยการส่องกล้องเร็วขึ้นโดยไม่ต้องรอให้ถึงอายุ 50 ปี ร่วมกับลดปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ ด้วยการปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิตและการรับประทานอาหาร อีกทั้งการตรวจคัดกรองมะเร็งลําไส้ใหญ่ตั้งแต่ระยะเริ่มแรกมีประสิทธิภาพสูงในแง่ของการป้องกันและรักษา ซึ่งถือเป็นมาตรฐานมากกว่าวิธีอื่นๆ

ในปัจจุบันนี้ เรามีเทคโนโลยีทางการแพทย์ที่ทันสมัย ส่งผลให้การตรวจพบโรคทําได้เร็วขึ้น และช่วยให้รักษาเพิ่มโอกาสรักษาให้หายได้ดียิ่งขึ้น