หนึ่งในอาการที่ทำให้หลายคนคิดว่าอาจจะเป็นดีซ่าน แต่จริงๆ แล้วอาการตัวเหลือง ตาเหลือง สามารถเกิดขึ้นจากอีกหลายสาเหตุ แต่ที่แน่ๆ จุดเริ่มต้นมาจากระบบการทำงานของ ตับ ที่เริ่มมีปัญหานั่นเอง
ตัวเหลือง ตาเหลือง จากท่อน้ำดีอุดตัน
ตับทำหน้าที่สร้างน้ำดีเตรียมไว้สำหรับระบบย่อยอาหาร และส่งมาตามท่อน้ำดีเพื่อมาเก็บไว้ที่ถุงน้ำดี เวลาที่เรารับประทานอาหารจะผ่านการย่อยที่กระเพาะแล้วส่งต่อมาที่ลำไส้เล็ก ลำไส้เล็กก็จะตรงเข้าไปกระตุ้นให้ถุงน้ำดีบีบตัวให้น้ำดีไหลมาตามท่อน้ำดีไปที่ลำไส้เล็ก เพื่อช่วยย่อยอาหารประเภทไขมันให้แตกตัวเป็นโมเลกุลเล็กๆ ก่อนซึมเข้าสู่กระแสเลือดแต่ถ้าเมื่อใดก็ตามที่ท่อน้ำดีมีอาการอุดตัน ซึ่งอาจเกิดจากนิ่วหรือเนื้องอกก็เป็นได้ ก็จะทำให้น้ำดีไม่สามารถส่งต่อมาที่ลำไส้เล็กได้ ไม่ใช่แค่เพียงย่อยอาหารไม่ดี แต่ที่แย่กว่า คือ น้ำดีจะย้อนกลับไปที่ตับเข้าสู่กระแสเลือดและกระจายไปทั่วร่างกาย ทำให้มีอาการตาเหลือง ตัวเหลืองที่เรียกว่าดีซ่านนั่นเอง หากปล่อยทิ้งไว้ก็จะทำให้ร่างกายติดเชื้อและเสียชีวิตในที่สุด การป้องกัน คือ พยายามทานอาหารที่มีประโยชน์ ปรุงสุก และหมั่นออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ก็จะช่วยลดความเสี่ยงที่จะเกิดท่อน้ำดีอุดตันนี้ได้
ตัวเหลือง ตาเหลือง จากสารสีเหลืองบิลิรูบิน (Bilirubin)
เป็นสารที่เกิดจากการตายของเซลล์เม็ดเลือดแดง ปกติจะมีอายุประมาณ 120 วัน แต่ถ้ามีความผิดปกติก็อาจจะแตกตัวตายเร็วกว่าอายุของมัน ทำให้ในร่างกายจะมีการผลิตสารตัวนี้สูงขึ้น ยิ่งถ้าระบบการทำงานของตับแปรปรวนจนไม่สามารถกำจัดสารตัวนี้ออกจากร่างกายผ่านน้ำดีได้ พอสารสีเหลืองมีการสะสมมากขึ้นทุกวัน ก็จะกระจายไปตามเนื้อเยื่อส่วนต่างๆ ของร่างกาย โดยเฉพาะที่ผิวหนังและเยื่อตา ทำให้มีอาการตัวเหลือง ตาเหลืองตามมานั่นเอง นอกจากนี้ มักจะมีอาการคันตามร่างกาย เบื่ออาหาร มีอาการคลื่นไส้อาเจียนร่วมได้
ตัวเหลือง ตาเหลืองจากไวรัสตับอักเสบบี
อีกหนึ่งโรคที่หลายคนเป็นกันมาก แต่กลับไม่เคยรู้ตัวว่าเป็นโรคนี้ด้วยซ้ำ เพราะแทบไม่มีอาการใดๆ แสดงออกมาอย่างรุนแรง นอกจากเป็นติดต่อมานานจนอาการเริ่มรุนแรงแล้วนั่นเอง แต่ก็สามารถทราบได้ด้วยการเจาะตรวจเลือด หรือบางคนเวลาไปบริจาคเลือดก็จะมีการตรวจเลือดทำให้ทราบว่าเป็นโรคนี้ บางครั้งอาจจะมีอาการไข้ต่ำๆ อ่อนเพลีย คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหารร่วมด้วย หลังจากนั้น ก็จะเริ่มเกิดอาการตัวเหลือง ตาเหลืองตามมา ให้ลองสังเกตเวลาปัสสาวะว่ามีสีเหลืองเข้มด้วยหรือไม่ เพราะหากรุนแรงมากขึ้นจนตัวเหลือง ตาเหลืองมากขึ้น ก็จะมีโอกาสที่จะเกิดอาการตับวายและเสียชีวิตในที่สุด
ตัวเหลือง ตาเหลืองจากมะเร็ง
อีกหนึ่งภาวะที่อันตรายมากขึ้นก็คือ เกิดจากมะเร็งนั่นเอง เพราะมะเร็งสามารถทำให้เกิดภาวะตัวเหลือง ตาเหลืองได้เช่นกัน มะเร็งที่ว่านี้ ได้แก่ มะเร็งท่อน้ำดี มะเร็งตับ มะเร็งเนื้อเยื่อบริเวณรูเปิดของท่อน้ำดี มะเร็งลำไส้เล็กดูโอนัม (Duodenum) ส่วนที่สอง และมะเร็งท่อน้ำดีร่วมส่วนปลาย ซึ่งอาการเริ่มต้นที่สังเกตเห็นได้ชัดเจนกว่าสิ่งอื่นคือ ผู้ป่วยจะมีอาการตัวเหลือง ตาเหลือง เริ่มสังเกตได้ที่ตาขาวก่อนที่จะมีลักษณะค่อยๆ เหลืองขึ้นเรื่อยๆ หรือหากพบตั้งแต่เนิ่นๆ และมีอาการตัวเหลืองร่วมด้วย ควรรีบปรึกษาแพทย์เมื่อพบความผิดปกตินี้
ขอขอบคุณข้อมูลจาก : โรงพยาบาลเปาโล