อาการของคนเป็นโรคไต จะมีอาการโรคไตแตกต่างกันออกไป โดยโรคไตอาการอาจคล้ายบางโรค ซึ่งสามารถสรุปได้ 10อาการโรคไต รวมถึงอาการโรคไตระยะสุดท้าย อาการไตวาย อาการไตวายเฉียบพลันด้วย
าการโรคไต อาจมีมากหรือน้อยต่างกันตามระยะของโรคไตที่เป็น บางอาการอาจไม่มีเลยจนไตเข้าสู่ระยะสุดท้าย มาดูกันค่ะว่าอาการโรคไตมีอะไรบ้าง
- อ่อนเพลีย ง่วงตลอดเวลา นอนไม่หลับ
- เวียนหัว มึนหัว
- ปัสสาวะขุ่น ปัสสาวะสีเข้ม ปัสสาวะน้อย
- ปัสสาวะบ่อย โดยเฉพาะตอนกลางคืน
- ขาบวม มือบวม ตัวบวม ตาบวม
- เบื่ออาหาร กลืนอาหารไม่ลง
- ปวดเอวด้านหลัง
- ผิวหนังแห้ง คันผิว
- มีกลิ่นปาก
- มีความดันสูง
อาการเหล่านี้ อาจพบได้ในผู้ป่วยระยะท้ายๆ และรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ
เราเป็นไตระยะไหนกันแน่ ดูได้จากค่าเลือด 3 ตัวนี้
3 ค่าผลเลือดสำคัญ ที่ทำให้คุณรู้!! ว่าไต ทำงานได้มากน้อยแค่ไหน
1.ค่า BUN
Blood Urea Nitrogen เป็นการตรวจหาปริมาณยูเรียในกระเสเลือด ซึ่งยูเรียนั้นเป็นของเสียที่เกิดจากการเผาผลาญโปรตีน และมีการขับออกทางไต หากไตบกพร่อง จะทำให้เกิดการคั่งในกระแสเลือด ทำให้ค่า BUN สูง
ผู้ป่วยโรคไต จะมีค่า BUN สูงกว่าคนปกติ เพราะไตเสื่อมเลยกรองของเสียออกไม่หมด ซึ่งโดยเกณฑ์ปกติในผู้ใหญ่จะอยู่ที่ 10-20 mg/dL แต่ BUN จะมีค่าไม่คงที่ ขึ้นกับปัจจัยหลายอย่าง เช่น ดื่มน้ำน้อยไป (ร่างกายขาดน้ำ), กินโปรตีนมากเกินไป, ผลข้างเคียงจากยา
วิธีลดค่า BUN สำหรับผู้ป่วยโรคไต (เพื่อชะลอไตเสื่อม)
1. ลดกินเนื้อสัตว์ ที่ย่อยยาก
2. ดื่มน้ำให้มากขึ้น
3. เน้นกินโปรตีนคุณภาพดีย่อยง่าย
2.ค่า Creatinine
“ครีเอตินิน ฟอสเฟต”เป็นของเสียที่มาจากการใช้กล้ามเนื้อ
ในร่างกายเราเท่านั้น (รวมถึงกล้ามเนื้อหัวใจ) จึงไม่ถูกรบกวนจากอาหารที่กิน และ การทำงานของตับและที่สำคัญก็คือ ครีเอตินินถูกกำจัดออกทางไต เท่านั้น
เกณฑ์ปกติ
ผู้ชาย : 0.6-1.2 mg/dL
ผู้หญิง : 0.5-1.1 mg/dL
*ค่านี้ต้องเอาไปเข้าสูตรเพื่อคำนวณต่อ ให้กลายเป็นค่า GFR หรือ eGFR เพื่อดูว่าเป็นโรคไตระยะไหน นั่นเองค่ะ*
ถ้าค่า ครีเอตินิน สูง GFR ก็จะลดลงตามไปด้วย (พูดง่าย ๆ คือ ไตเสื่อมลง นั่นเอง) แปลว่า ผู้ป่วยโรคไตที่มีค่านี้ เกินจากเกณฑ์ปกติไปมากก็จะต้องฟอกไต
ถ้าอยากลดค่า ครีเอตินิน เพื่อชะลอไดเสื่อม วิธีนึง ก็คือ…ให้เลี่ยงการทานโปรตีนที่มาจากเนื้อแดง เช่น เนื้อวัว หรือ หมูเนื้อแดง ควรทานเนื้อสีขาว ๆ อย่าง เนื้อปลา ไก่ กุ้ง และ ไข่แทน เพราะ เนื้อที่มีสีแดงเหล่านี้ ก็เป็นแหล่งของครีเอตินินเช่นกัน
3.ค่า GFR หรือ eGFR
คนปกติค่า GFR เท่ากับ 125 milliliters per minute หมาย
การประเมินความรุนแรงของโรคไตจากค่า GFR หากแพทย์ตรวจพบว่าค่า GFR ลดลง แสดงว่าการทำงานของไตลดลง แพทย์จะต้องหาสาเหตุที่ไตทำงานลดลง
การดูระยะของไต ดูได้จากค่าเลือด eGFR โดยมีระดับ 5 ระดับดังนี้
- ระยะที่ 1 (stage 1) ไตยังสามารถทำงานได้มากกว่า 90 เปอร์เซนต์
- ระยะที่ 2 (stage 2) การทำงานของไตอยู่ระหว่าง 60-90 เปอร์เซนต์ คือ ภาวะไตเสื่อมเล็กน้อย
- ระยะที่ 3 (stage 3) ไตทำงานได้เพียง 30-59 เปอร์เซนต์ คือ ภาวะไตเสื่อมปานกลาง ระยะนี้อาจเริ่มมีอาการบวมน้ำ ความดันโลหิตสูง โลหิตจาง กระดูกผิดปกติ
- ระยะที่ 4 (stage 4) ไตทำงานระหว่าง 15-29 เปอร์เซนต์ คือ ภาวะไตเสื่อมการทำงานอย่างมาก ระยะนี้จะพบความผิดปกติมากกว่าระยะที่ 3 ผู้ป่วยควรได้รับการเตรียมตัวเพื่อป้องกันการเข้าสู่ระยะที่ 5
- ระยะที่ 5 (stage 5) ไตทำงานน้อยกว่า 15 เปอร์เซนต์ คือ ภาวะไตวายระยะสุดท้าย (end stage renal disease) ไตไม่สามารถรักษาภาวะสมดุลของร่างกายอีกต่อไปได้ หากไม่ได้รับการรักษาผู้ป่วยจะไม่สามารถดำรงชีวิตต่อไปได้
ในประเทศไทยมีผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย ที่รอฟอก
มากกว่า 30,000 ราย
คุณกำลังจะเป็นหนึ่งในจำนวนนั้นหรือเปล่า???
ข้อมูลจาก: health.co.th